سیلو و اهمیت آن در پرورش دام ها

سیلو کردن یکی از کلیدی‌ترین اجزای دامپروری مدرن است که نقش حیاتی در تأمین خوراک دام‌ها دارد. سیلوها، به طور خاص برای نگهداری علوفه با رطوبت بالا طراحی شده‌اند، به گونه‌ای که این علوفه‌ها را می‌توان بدون تغییر عمده در ارزش غذایی، تا سال‌ها ذخیره و استفاده کرد.

نگهداری علوفه در سیلوها از طریق فرآیند تخمیر صورت می‌گیرد. در این فرآیند، علوفه‌ها درون سیلو فشرده و هوابندی می‌شوند تا از تماس با اکسیژن جلوگیری شود. این شرایط، محیط مناسبی را برای رشد باکتری‌های اسید لاکتیک فراهم می‌کند که باعث تبدیل قندهای طبیعی موجود در علوفه به اسید لاکتیک می‌شوند. این اسید به عنوان یک نگهدارنده طبیعی عمل کرده و از فساد و رشد باکتری‌های مضر جلوگیری می‌کند.

استفاده از سیلوها به دامداران این امکان را می‌دهد که در فصل‌های برداشت، حجم زیادی از علوفه را ذخیره کنند و در دوره‌های خشکسالی یا فصولی که علوفه تازه کمتر در دسترس است، همچنان از علوفه با کیفیت بالا برای تغذیه دام‌های خود استفاده کنند.

مزیت دیگر سیلوها در دامپروری، کاهش هزینه‌های خوراک است. با نگهداری علوفه در سیلو، دامداران می‌توانند از خرید علوفه با قیمت بالاتر در فصل‌های کمبود جلوگیری کنند. همچنین، علوفه سیلویی به دلیل حفظ رطوبت و مواد مغذی، در مقایسه با علوفه خشک شده، ارزش غذایی بالاتری دارد.

انواع روش های سیلو کردن کدامند

انواع روش های سیلو کردن وجود دارند، از جمله سیلوهای زمینی، برج‌های سیلو و سیلوهای پلاستیکی، که هر کدام بسته به نیاز دامداران و شرایط اقلیمی منطقه انتخاب می‌شوند.در مجموع، سیلوها ابزارهای کارآمدی برای مدیریت منابع خوراک دام و افزایش بهره‌وری در دامپروری هستند، که به حفظ کیفیت علوفه و کاهش هزینه‌های تغذیه کمک می‌کنند.

سیلو کردن علوفه روشی بسیار رایج و مرسوم در سراسر جهان است که در طی آن علوفه، جمع آوری و سپس به کمک ماشین آلات کشاورزی بسته بندی می گردد . بسته هایی که تهیه می شوند در فصول سرد و مواقعی که دسترسی به علوفه وجود ندارد، استفاده می شوند .در کشور ما علی رغم کمبود تولید علوفه، هر ساله مقدار زیادی از علوفه ها بر اثر عوامل مختلفی مانند تاخیر در برداشت کردن، خشک کردن علوفه در زیر نور آفتاب، فاسد شدن علوفه و بارندگی از بین می روند .

همانگونه که می دانید تغذیه دام ها بسیار مهم است و وزن گیری حیوان کاملا به آن بستگی دارد .در طی فرآیند سیلو کردن ( سیلاژ) تمامی برگ و ساقه علوفه ها تخمیر شده تا برای فصول سرد مورد استفاده واقع شود .عامل اصلی در تخمیر، نوعی میکروارگانیسم غالب است که با عنوان لاکتوباسیلوس خوانده می شود .با گذشت زمان از ارزش غذایی علوفه ها کاسته نمی شود .

همانطور که گفته شد این روش در تمامی کشورها رایج است اما نوع علوفه مورد استفاده فرق می کند .به عنوان مثال در کشور ایران از بخش های مختلف ذرت مانند برگ و ساقه استفاده می شود در صورتی که در سایر کشورها، دامداران از یونجه برای سیلو کردن استفاده می کنند .

شرایط مورد نیاز برای دستیابی به سیلاژ مناسب

1 – میزان رطوبت : بهترین میزان رطوبت بین 75-65 است .

2 – بهتر است برداشت علوفه در زمانی باشد که دمای هوا معتدل است

 3 – میزان اسیدیته : در سیلاژ کردن، کنترل اسیدیته اهمیت بسیاری دارد . با بالا رفتن اسیدیته محیط برای رشد قارچ ها و باکتری ها فراهم می شود و مصرف علوفه برای دام ها خطرناک و حتی می تواند کشنده باشد .

4 – میزان مخمر در علوفه ها را می توان با انجام این کار در فصل مناسب و خشک کردن علوفه کنترل نمود .

5 – میزان کپک قارچی : علوفه های آلوده به کپک قارچی بسیار خطرناک می باشند و بسیار مقاوم هستند و به سختی از بین می روند .

کاربرد انواع روش های سیلو کردن

سیلو کردن یا نگهداری علوفه به روش‌های مختلفی انجام می‌شود تا ارزش غذایی علوفه در طولانی مدت حفظ شود. در اینجا، به بررسی چند روش معمول سیلو کردن می‌پردازیم که در دامپروری‌ها به کار می‌رود.

یکی از رایج‌ترین روش‌ها، سیلو کردن در سیلوهای زمینی است. این سیلوها به شکل گودال‌هایی در زمین ساخته می‌شوند و علوفه‌ها پس از خرد شدن، درون این گودال‌ها ریخته و فشرده می‌شوند. سپس سطح علوفه با پلاستیک‌های ضخیم پوشانده می‌شود تا از ورود هوا جلوگیری شود. این روش، به دلیل ساختار ساده و هزینه پایین، در بسیاری از دامداری‌های کوچک و متوسط مورد استفاده قرار می‌گیرد.

روش دیگر، سیلو کردن در سیلوهای برج است. این سیلوها به صورت سازه‌های بلند و عمودی هستند که علوفه خرد شده از بالا به داخل آن‌ها ریخته می‌شود. در این نوع سیلو، علوفه‌ها به دلیل وزن خود فشرده می‌شوند و فرآیند تخمیر به خوبی انجام می‌شود. سیلوهای برج، به دلیل طراحی عمودی، فضای کمتری اشغال می‌کنند و برای دامداری‌های بزرگ و صنعتی مناسب هستند.

سیلوهای پلاستیکی یا کیسه‌های سیلویی نیز روش دیگری برای نگهداری علوفه هستند. در این روش، علوفه‌های خرد شده در کیسه‌های پلاستیکی بزرگ قرار داده شده و فشرده می‌شوند. این کیسه‌ها کاملاً آب‌بندی می‌شوند تا هوا به داخل آن‌ها نفوذ نکند. سیلوهای پلاستیکی انعطاف‌پذیری زیادی دارند و می‌توان آن‌ها را در هر جایی قرار داد، از این رو برای دامداری‌های کوچکتر یا مناطق با فضای محدود بسیار مفید هستند.

سیلو کردن با استفاده از بسته‌بندی‌های پلیمری یکی دیگر از روش‌های نوین است. در این روش، علوفه‌ها به صورت بسته‌های فشرده شده در پوشش‌های پلیمری پیچیده می‌شوند. این پوشش‌ها مانع از نفوذ هوا و رطوبت می‌شوند و فرآیند تخمیر را بهینه می‌کنند. این روش به دلیل سهولت در حمل و نقل و نگهداری، در دامپروری‌های مدرن بسیار محبوب است.

هر کدام از این روش‌ها با توجه به نوع دامپروری، ظرفیت تولید علوفه و نیازهای خاص دامداران انتخاب می‌شوند. انتخاب روش مناسب، می‌تواند بهره‌وری و کیفیت تغذیه دام‌ها را بهبود ببخشد.

سیلو کردن چه تاثیری روی پرورش دام ها دارد

سیلو کردن علوفه نقش حیاتی در پرورش دام‌ها ایفا می‌کند و به طور مستقیم بر سلامت و بهره‌وری آن‌ها تأثیر می‌گذارد. یکی از مهم‌ترین تأثیرات سیلو کردن، حفظ کیفیت تغذیه دام‌ها در طول سال است. علوفه‌های سیلویی به دلیل فرآیند تخمیر، نه تنها مواد مغذی خود را حفظ می‌کنند بلکه به دلیل اسیدی بودن، هضم بهتری نیز دارند. این ویژگی، بهبود عملکرد رشد و تولید شیر در دام‌ها را به دنبال دارد.

سیلو کردن همچنین باعث افزایش پایداری تغذیه می‌شود. دامداران با استفاده از سیلوها می‌توانند در فصل‌های برداشت، مقدار زیادی علوفه را ذخیره کرده و در طول سال، به ویژه در دوره‌های خشک یا زمستان که دسترسی به علوفه تازه کاهش می‌یابد، از آن استفاده کنند. این کار از وابستگی به شرایط جوی و نوسانات بازار علوفه می‌کاهد و تغذیه پیوسته و مطمئنی را برای دام‌ها فراهم می‌کند.

از سوی دیگر، علوفه سیلویی به دلیل محتوای رطوبتی بالا، برای دام‌ها جذاب‌تر است و مصرف خوراک را افزایش می‌دهد. این امر به افزایش وزن دام‌ها و بهبود کیفیت گوشت و شیر تولیدی کمک می‌کند. علوفه‌های خشک شده معمولاً برخی از مواد مغذی خود را از دست می‌دهند و دام‌ها ممکن است تمایل کمتری به مصرف آن‌ها نشان دهند.

اقتصاد دامداری نیز از سیلو کردن بهره‌مند می‌شود. با استفاده از سیلوها، دامداران می‌توانند هزینه‌های خوراک را کاهش دهند زیرا قادرند علوفه‌ها را در فصل برداشت که قیمت‌ها پایین‌تر است، ذخیره کرده و از خرید خوراک گران‌تر در زمان‌های کمبود جلوگیری کنند.

علاوه بر این، استفاده از سیلوها می‌تواند به کاهش ضایعات خوراک کمک کند. در حالی که علوفه‌های خشک شده به راحتی دچار پوسیدگی و اتلاف می‌شوند، علوفه‌های سیلویی در محیط بسته و بدون هوا نگهداری می‌شوند که از فساد و هدررفت آن‌ها جلوگیری می‌کند.

در مجموع، سیلو کردن نه تنها تضمینی برای تغذیه مداوم و با کیفیت دام‌ها فراهم می‌کند، بلکه موجب افزایش بهره‌وری و کاهش هزینه‌ها در دامداری می‌شود. این فرایند اساسی در حفظ و بهبود سلامت و تولید دام‌ها نقشی کلیدی دارد.

هنگام سیلو کردن علوفه چه نکاتی را باید رعایت کنیم

سیلو کردن علوفه یک فرآیند حساس است که برای حفظ کیفیت و ارزش غذایی علوفه باید به دقت انجام شود. رعایت نکات زیر می‌تواند در بهبود کارایی این فرآیند کمک کند و از بروز مشکلات احتمالی جلوگیری کند.

اولین نکته، انتخاب زمان مناسب برای برداشت علوفه است. علوفه‌ها باید در مرحله‌ای برداشت شوند که دارای بیشترین مواد مغذی و رطوبت کافی باشند. معمولاً، علوفه‌ها زمانی که بین 60 تا 70 درصد رطوبت دارند، بهترین زمان برای سیلو کردن هستند. رطوبت کمتر یا بیشتر می‌تواند فرآیند تخمیر را مختل کند و باعث کاهش کیفیت علوفه سیلویی شود.

دومین نکته، خرد کردن علوفه به اندازه‌های مناسب است. علوفه‌ها باید به قطعات کوتاه و یکنواخت خرد شوند تا فشرده‌سازی بهتر و تخمیر بهینه‌تری انجام شود. قطعات کوتاه‌تر باعث فشرده شدن بهتر می‌شوند و از ایجاد فضاهای هوا درون سیلو جلوگیری می‌کنند، که این امر برای جلوگیری از رشد باکتری‌های مضر و کپک‌ها ضروری است.

سومین نکته، فشرده‌سازی دقیق علوفه در سیلو است. علوفه‌ها باید به صورت لایه به لایه در سیلو ریخته و به خوبی فشرده شوند تا هوا به حداقل برسد. ورود هوا به سیلو می‌تواند فرآیند تخمیر را مختل کرده و باعث فساد علوفه شود. استفاده از تجهیزات مناسب برای فشرده‌سازی می‌تواند به این امر کمک کند.

چهارمین نکته، پوشاندن و آب‌بندی صحیح سیلو پس از پر شدن آن است. پوشاندن سیلو با پلاستیک‌های ضخیم و مقاوم به جلوگیری از نفوذ هوا و رطوبت خارجی کمک می‌کند. اطمینان از آب‌بندی کامل سیلو، از ورود حشرات و جانوران نیز جلوگیری می‌کند و علوفه را در برابر عوامل خارجی محافظت می‌کند.

آخرین نکته، کنترل منظم سیلو در طول زمان نگهداری است. سیلو باید به صورت دوره‌ای بررسی شود تا هر گونه نشتی یا آسیب در پوشش شناسایی و تعمیر شود. همچنین، پایش دمای داخلی سیلو می‌تواند به تشخیص زودهنگام مشکلات کمک کند و از فساد علوفه جلوگیری کند.

با رعایت این نکات، می‌توان اطمینان حاصل کرد که علوفه‌های سیلو شده، کیفیت بالای خود را حفظ می‌کنند و به عنوان یک منبع پایدار و مغذی برای تغذیه دام‌ها در طول سال مورد استفاده قرار می‌گیرند.