بیماری مسمومیت مس در گوسفندان

بیماری مسمومیت مس در گوسفندان یکی از مشکلات شایع در این دام ها است که می‌تواند عوارض جدی برای آن‌ها ایجاد کند. این مسمومیت می‌تواند از مصرف مس بیش از حد از طریق غذا یا آب، یا از طریق تماس با مس از طریق پوست وارد بدن گوسفندان شود. علائم مسمومیت با مس شامل تهوع، استفراغ، اسهال، تشنج، ضعف عضلات و اختلالات هورمونی می‌باشد.

چه عواملی باعث مسمومیت مس در گوسفندان میشود

مصرف بیش از حد مس: اگر گوسفندان حاوی مقادیر زیادی مس باشند، ممکن است مقدار زیادی مس مصرف کنند. اگر آنها با رژیم های غذایی فرموله شده برای سایر گونه های دام مانند گاو تغذیه شوند که می توانند سطوح بالاتر مس را تحمل کنند، این اتفاق می افتد.

دسترسی به منابع مس: گوسفند ممکن است به طور ناخواسته به منابع مس مانند سولفات مس، اکسید مس یا مکمل های مبتنی بر مس که در دسترس آنها باقی مانده است دسترسی پیدا کند. اگر این مواد به درستی ذخیره نشده باشند یا اگر گوسفندان اجازه دسترسی به مناطقی که این مواد در آنجا وجود دارند، ممکن است این اتفاق بیفتد.

آلودگی آب: مسمومیت مس نیز ممکن است رخ دهد اگر گوسفندان آب آلوده به مس را از طریق منابع طبیعی یا رواناب های صنعتی مصرف کنند.

سمیت مس در گیاهان مرتعی: برخی از گیاهان، به ویژه آنهایی که در خاکهایی با محتوای مس بالا رشد می کنند یا آنهایی که با قارچ کش های مبتنی بر مس درمان می شوند، می توانند سطوح بالایی از مس را انباشته کنند. اگر گوسفندان در این گیاهان چرا کنند، ممکن است مقادیر سمی مس را بخورند.

استعداد ژنتیکی: برخی از نژادهای گوسفند، مانند برخی از گونه های گوسفند در خانواده مرینو، به دلیل ناتوانی در دفع موثر مس اضافی از بدنشان، بیشتر مستعد سمیت مس هستند.

تجویز نادرست مکمل‌های مس: اگر مکمل‌های مس با دوزهای بالاتر از توصیه‌شده به گوسفندان تجویز شود یا در فرمولاسیون یا تجویز اشتباهاتی وجود داشته باشد، می‌تواند منجر به مسمومیت با مس شود.

آلودگی محیطی: گوسفندها ممکن است با مواد مسی موجود در محیط خود، مانند مواد حصار قدیمی یا تجهیزاتی که با ترکیبات مبتنی بر مس درمان شده اند، تماس پیدا کنند که از طریق تماس با پوست یا بلع، منجر به مسمومیت می شود.

این عوامل اهمیت شیوه های مدیریتی مناسب، از جمله نظارت بر سطوح مس در خوراک و آب، اطمینان از ذخیره سازی ایمن مواد حاوی مس، و آگاهی از منابع بالقوه محیطی آلودگی مس را برجسته می کند. نظارت منظم دامپزشکی و اقدامات مکمل مناسب می تواند به جلوگیری از مسمومیت مس در گوسفندان کمک کند.

مسمویت مس در گوسفندان چه خطراتی دارد

مسمومیت با مس در گوسفند می تواند چندین خطر داشته باشد:

ناراحتی گوارشی: گوسفندان مبتلا به مسمومیت با مس ممکن است علائم گوارشی مانند تهوع، استفراغ و اسهال را تجربه کنند که می تواند منجر به کم آبی بدن و عدم تعادل الکترولیت شود.

علائم عصبی: موارد شدید مسمومیت با مس می تواند منجر به علائم عصبی از جمله تشنج، لرزش و ضعف عضلانی شود که می تواند به طور قابل توجهی بر توانایی گوسفند برای حرکت و عملکرد طبیعی تأثیر بگذارد.

آسیب کبدی: تجمع بیش از حد مس در کبد می تواند باعث سمیت کبدی شود و منجر به آسیب و اختلال در عملکرد کبد شود. این می تواند توانایی گوسفند برای متابولیسم مواد مغذی و سم زدایی مواد مضر را مختل کند و به طور بالقوه منجر به عوارض بیشتر شود.

نارسایی اندام: قرار گرفتن طولانی مدت در معرض سطوح سمی مس می تواند منجر به نارسایی اندام ها، به ویژه نارسایی کبدی شود که می تواند برای گوسفند تهدید کننده زندگی باشد.

مسائل مربوط به تولید مثل: سمیت مس همچنین می تواند بر سلامت باروری گوسفند تأثیر بگذارد و منجر به کاهش باروری، سقط جنین یا نقص مادرزادی در فرزندان شود.

مرگ: در موارد شدید مسمومیت با مس درمان نشده می تواند برای گوسفند کشنده باشد. بدون مداخله سریع و درمان مناسب، گوسفندان مبتلا ممکن است در برابر اثرات سمی تجمع مس تسلیم شوند.

به طور کلی، مسمومیت مس در گوسفندان می تواند عواقب جدی برای سلامت و رفاه آنها داشته باشد و بر اهمیت جلوگیری از قرار گرفتن در معرض مس بیش از حد از طریق اقدامات مدیریتی مناسب و نظارت دامپزشکی تاکید می کند.

روش های درمان مسمومیت مس در گوسفندان

درمان مسمومیت با مس در گوسفند معمولاً شامل چندین رویکرد با هدف کاهش سطح مس در بدن و مدیریت علائم مرتبط است. در اینجا چند روش متداول درمانی آورده شده است:

مراقبت های حمایتی: مراقبت های حمایتی برای مدیریت علائم مسمومیت با مس و جلوگیری از عوارض بسیار مهم است. این ممکن است شامل مایعات داخل وریدی برای اصلاح کم آبی بدن و عدم تعادل الکترولیت ها و همچنین داروهایی برای کنترل تهوع، استفراغ و اسهال باشد.

انتقال خون: در موارد کم خونی همولیتیک شدید ناشی از مسمومیت مس، ممکن است نیاز به تزریق خون برای جایگزینی گلبول های قرمز آسیب دیده و بهبود ظرفیت حمل اکسیژن باشد.

حذف منابع مس: برای جلوگیری از مسمومیت بیشتر مس، شناسایی و حذف منبع مسمومیت بیش از حد مس ضروری است. این ممکن است شامل تغییر رژیم غذایی گوسفند به رژیمی با محتوای مس کمتر، اطمینان از دسترسی به منابع آب غیر آلوده، و حذف هر گونه مکمل یا منابع محیطی حاوی مس باشد.

نظارت دامپزشکی: نظارت دقیق بر گوسفند آسیب دیده توسط دامپزشک در طول فرآیند درمان ضروری است. این شامل ارزیابی منظم علائم بالینی، آزمایش خون برای نظارت بر سطوح مس و عملکرد کبد، و تنظیم درمان در صورت لزوم بر اساس پاسخ گوسفند است.

اقدامات پیشگیرانه: پس از بهبودی، اجرای اقدامات برای جلوگیری از مسمومیت مس در آینده بسیار مهم است. این ممکن است شامل تنظیمات رژیم غذایی، آزمایش آب برای اطمینان از سطوح پایین مس، و مشاوره منظم دامپزشکی برای نظارت بر سلامت کلی و جلوگیری از عود باشد.

به طور کلی، درمان موفقیت آمیز مسمومیت مس در گوسفندان نیازمند مداخله سریع، مراقبت های حمایتی جامع و مدیریت مداوم برای جلوگیری از عوارض و ارتقاء بهبودی است.

کدام نژاد گوسفندان بیشتر دچار مسمومیت مس میشوند

برخی از نژادهای گوسفند به دلیل استعداد ژنتیکی و ناتوانی در متابولیسم موثر و دفع مس اضافی از بدنشان، مستعد ابتلا به سمیت مس هستند. در میان این نژادها، گوسفند مرینو به ویژه به دلیل حساسیت بالا به مس شناخته شده است. گوسفندان مرینو دارای یک جهش ژنتیکی هستند که توانایی آنها را برای تنظیم موثر سطوح مس مختل می کند و آنها را حتی در سطوح نسبتاً کم مس در رژیم غذایی مستعد ابتلا به سمیت مس می کند.

بنابراین، گوسفند مرینو و سایر نژادهای با استعداد ژنتیکی مشابه، نیازمند توجه و مدیریت ویژه برای جلوگیری از مسمومیت با مس هستند. این شامل نظارت دقیق رژیم غذایی آنها برای اطمینان از داشتن سطوح مناسب مس و اجتناب از قرار گرفتن در معرض مکمل های حاوی مس یا منابع محیطی مس است. نظارت منظم دامپزشکی و اقدامات مکمل مناسب برای مدیریت سطح مس در نژادهای حساس گوسفند ضروری است.

راه های پیشگیری از مسمومیت مس در گوسفندان کدامند

پیشگیری از مسمومیت مس در گوسفندان مستلزم اجرای شیوه های مدیریتی مختلف برای به حداقل رساندن مواجهه آنها با مس اضافی است. در اینجا برخی از اقدامات پیشگیرانه کلیدی وجود دارد:

رژیم غذایی متعادل: اطمینان حاصل کنید که گوسفندان با یک رژیم غذایی متعادل تغذیه می شوند که به طور خاص برای نیازهای تغذیه ای آنها فرموله شده است. این شامل نظارت بر محتوای مس خوراک آنها و اطمینان از قرار گرفتن آن در سطح توصیه شده برای گوسفند است. از تغذیه با جیره های حاوی مس برای سایر گونه های دام مانند گاو خودداری کنید.

کیفیت آب: منابع آب را به طور منظم از نظر محتوای مس آزمایش کنید و از دادن آب به گوسفندان حاوی سطوح بالای مس خودداری کنید. دسترسی به منابع آب تمیز و بدون آلودگی را فراهم کنید.

اجتناب از مکمل های مس: از استفاده از مکمل ها یا افزودنی های حاوی مس خودداری کنید، مگر اینکه به طور خاص توسط دامپزشک برای رفع کمبود تشخیص داده شده توصیه شود. مصرف بیش از حد مس می تواند منجر به مسمومیت شود.

با اجرای این اقدامات پیشگیرانه، تولیدکنندگان گوسفند می توانند خطر مسمومیت با مس را به میزان قابل توجهی کاهش داده و سلامت و رفاه گله های خود را تضمین کنند.

در واقع باید گفت که مسمومیت مس در گوسفند زنده به این معنا نیست که گوسفند حتما مس خورده باشد بلکه یک نوع اختلال متابولیکی است که در مدت زمان طولانی باعث ورود مس به داخل کبد می شود .

بر اثر روش های زیر مس به داخل بدن گوسفند انتقال داده می شود :

• شرایط بد آب و هوایی
• مشکلات محیط زیستی
• فقیر بودن مرتع
• استفاده نمودن از اسپری های ضد قارچی که حاوی مس هستند .
• استفاده کردن از گیاهان مرتعی که حاوی کودهای شیمیایی هستند .

مسمومیت مس در گوسفندان به دو صورت حاد و مزمن رخ می دهد که نوع حاد آن ممکن است به علت خوردن مس بین 20 الی 100 گرم به ازای هر کیلوگرم وزن گوسفند رخ می دهد .

علائم تشخیص بیماری مسمومیت گوسفندان

رنگ پریدگی

قرمزی ادرار گوسفند

کم اشتهایی

بی حالی

یرقان

تشنگی زیاد

در هنگام مشاهده علائم این بیماری در گوسفندان، حتما به دامپزشک مراجعه کنید .