آشنایی با بز نژاد مورسیا

بز نژاد مورسیا ‘اسپانیایی گرانادا یکی از معروف‌ترین نژادهای بز در جهان است. این نژاد بومی مناطق جنوب شرقی اسپانیا، شامل مورسیا، آلمریا، گرانادا و آلی کانته می‌باشد و به نام رامش (RAMESH) شناخته می‌شود.

در سال‌های اخیر، بز مورسیا به دلیل عملکرد بالا و سازگاری فوق‌العاده‌اش با شرایط آب و هوای گرم و خشک، جایگاه ویژه‌ای در صنعت دامداری پیدا کرده است. این نژاد نه تنها به خاطر تولید شیر باکیفیت، بلکه به دلیل نرخ باروری مناسب و رشد سریع نوزادان، همواره مورد توجه دامداران حرفه‌ای و کوچک قرار گرفته است.

متخصصان بر این باورند که استفاده از تجربیات پرورش‌دهندگان اسپانیایی و به کارگیری روش‌های نوین مدیریتی می‌تواند کیفیت تولیدات لبنی و گوشتی حاصل از بزهای رامش را بهبود بخشد. همچنین، برنامه‌ریزی دقیق در زمینه تغذیه و بهداشت دام، به کاهش نرخ بیماری‌ها و افزایش عملکرد شیردهی این بزها کمک می‌کند.

بز نژاد مورسیا گرانادا از اوایل قرن شانزدهم در اسپانیا وجود داشتند . این بزها به دلیل داشتن اندامی زیبا از بزهای معروف به حساب می آیند . بزهای نژاد مورسیا گرانادا از بزهای شیری به حساب می آیند .

انجمن اسپانیایی پرورش‌دهندگان بز مورسیا-گرانادا استانداردی را تعیین کرده که ورود بزهای سفید را ممنوع می‌کند. به همین دلیل، پرورش این بزها تنها با رنگ‌های یکدست سیاه یا ماهاگونی عمیق که معمولاً در نمونه‌های این نژاد مشاهده می‌شود، تأیید و ترجیح داده شده است.

خصوصیات بارز بز نژاد مورسیا

بز نژاد مورسیا-گرانادا یکی از نژادهای برجسته و محبوب بز در دنیا به شمار می‌رود . این نژاد دارای اندازه‌ای کوچک تا متوسط است و وزن زنده ماده‌ها معمولاً بین 30 تا 50 کیلوگرم و وزن نرها بین 50 تا 60 کیلوگرم متغیر می‌باشد. پوست و موی این بزها به رنگ مشکی تا قهوه‌ای یکنواخت بوده و از نظر پوشش، ظاهری یکدست و جذاب را ارائه می‌دهد.

ماده‌ها دارای موهای کوتاه و نازک هستند در حالی که نرها موهایی بلندتر و مستحکم‌تر دارند. نرها معمولاً دارای ریش و شاخ‌هایی برجسته هستند که نشان‌دهنده قدرت و شخصیت آن‌هاست. گوش‌های بز سایز متوسط و به صورت ایستاده قرار دارند و دم آن‌ها کوتاه و راست است. پستان‌های ماده‌ها بزرگ، خوش‌شکل و با پستانک‌های مناسب برای تغذیه بزغاله ها مشخص می‌شوند. اندام‌های این بزها نازک اما در عین حال محکم و متناسب با اندازه بدن هستند.

در نژاد مورسیا-گرانادا دو گونه اصلی وجود دارد؛ گونه «Veguesi» که از زمین‌های آبی و هموار نشأت می‌گیرد و گونه «مونتانا» که از مناطق کوهستانی به دست می‌آید. بز Veguesi به دلیل تولید شیر بالاتر و اندازه بزرگ‌تر، نسبت به مونتانا مورد توجه بیشتری قرار دارد. این موفقیت چشمگیر است.

ویژگی ظاهری بز نژاد مورسیا گرانادا

طبق تعریفی که برای این بزها در نظر گرفته شده است، بزهای سفید در این دسته نیستند و بزها باید کاملا سیاه یا قهوه ای ماهونی باشند .این بزها بسیار زیبا و آرام هستند . بز نژاد مورسیا گرانادا اندازه متوسطی دارند . به گونه ای که قد متوسط بز نر این نژاد در حدود 76 سانتی متر و قد متوسط بز ماده این نژاد در حدود 70 سانتی متر است .

این بزها دارای شاخ هستند که حتما باید در سه هفتگی چیده شود . این نژاد بسیار تطابق پذیر است و قابلیت زندگی در شرایط و مناطق نیمه خشک را دارد .دم این نژاد متوسط است و ظاهری ایستاده دارد . پستان های این بزها در موقعیت بسیار خوبی قرار گرفته است به گونه ای که دوشیدن شیر برای دامدار بسیار راحت خواهد بود .

ویژگی های مربوط به شیردهی در جنس ماده

بز نژاد مورسیا گرانادا نژادی بسیار قوی و مقاوم است که به خوبی با شرایط گرم و خشک مناطق نیمه‌خشک جنوب شرقی اسپانیا سازگار شده است. این بزها به عنوان مولدترین حیوانات اهلی در این آب و هوا شناخته می‌شوند، زیرا توانایی حفظ تولید شیر بالا در شرایط نامناسب را دارند. آن‌ها می‌توانند در زمین‌های نامطلوب چرا کنند و از محصولات کشاورزی با شاخص تبدیل بسیار مناسب تغذیه نمایند که این ویژگی به بهبود بهره‌وری اقتصادی فروش دام زنده کمک می‌کند.

دوره شیردهی این بزها حدود 210 روز است و به طور متوسط تا 500 لیتر شیر در سال تولید می‌کنند. شیر این نژاد از کیفیت بسیار بالایی برخوردار است؛ با حدود 5.6 درصد چربی و 3.6 درصد پروتئین، که آن را نسبت به سایر نژادهای بز شیری متمایز می‌سازد. از دیگر ویژگی‌های مثبت آن‌ها، نرخ تولید مثل سریعشان است؛ بز نژاد مورسیا گرانادا در هر زمانی از سال قادر به تولید مثل هستند و معمولاً در هر بارداری دو بچه به دنیا می‌آورند. بزغاله ها در حدود 7 تا 8 ماهگی به بلوغ کامل می‌رسند.

علاوه بر این، این بزها از نظر خلق و خوی نسبتا آرام و مطیع هستند و به عنوان حیوان خانگی نیز مورد استفاده قرار می‌گیرند. ویژگی‌های منحصر به فرد نژاد مورسیا گرانادا باعث شده تا این نژاد در صنعت دامداری و تولید لبنیات جایگاه ویژه‌ای پیدا کند.

شیر این بزها دارای چربی و پروتئین بیشتری نسبت به سایر بزهاست که در تولید پنیر بسیار مؤثر است. پنیر مورسیا و برخی دیگر از پنیرهای معروف از شیر بز مورسیا-گرانادا تهیه می‌شوند.

مورسیاناها بزهایی با جثه متوسط، گوش‌های کوتاه و دمی کوچک و صاف هستند. پوشش موی آن‌ها نرم و لطیف است و رنگ آن‌ها از ماهاگونی تا تیره متغیر می‌شود. پستان‌های بزرگ و خوش‌فرم این نژاد، آن را به یکی از بهترین بزهای شیری تبدیل کرده است.

ویژگی های پرورش بز نژاد مورسیا

بز نژاد مورسیا-گرانادا به خاطر سازگاری فوق‌العاده‌اش با شرایط گرم و خشک (یا نیمه خشک) شناخته می‌شود. این بزها در توانایی‌های چرایی خود بسیار قوی، سرسخت و خلاق هستند و به خاطر قابلیت حفظ و تولید شیر با کیفیت در شرایط نیمه خشک معروف‌اند.

این بزها نرخ تبدیل خوراک بسیار خوبی دارند؛ حتی زمانی که در اراضی نامطلوب و خشک چرانده می‌شوند و با سیستم‌های مدیریت کشاورزی فشرده و گسترده سازگارند.

اگرچه این بزها مقاوم هستند و به خوبی با هر آب و هوایی سازگار می‌شوند، اما آب و هوای گرمتر را ترجیح می‌دهند. بنابراین بهتر است بز نژاد مورسیا-گرانادا را در بخشی از پاییز و بیشتر ماه‌های زمستان نگهداری کنید.پوست این بزها برای تولید چرم استفاده نمی‌شود، اما عملکرد پوستی بسیار خوبی دارند و همانطور که از پوست سایر نژادهای بز می‌توان چرم تولید کرد، از پوست این نژاد نیز می‌توان بهره برد.

برای حفظ خلوص نژاد بزهای مورسیا-گرانادا، استفاده از یک بز نر اصیل ضروری است. هر بز نر بالغ می‌تواند ۳۰ تا ۵۰ بز ماده را پوشش دهد. در صورتی که بزغاله‌ها برای پرورش در نظر گرفته نشده‌اند، می‌توان از بز نر هر نژادی استفاده کرد. اولین جفت‌گیری بزهای ماده این نژاد می‌تواند در سن ۷ تا ۸ ماهگی انجام شود، اما توصیه می‌شود تا زمان تکامل کامل بدن و رسیدن به وزن مناسب، این فرآیند به تأخیر بیفتد.

تولید گوشت در بزهای مورسیانا گرانادا

تولید گوشت هدف اصلی این نژاد نیست، اما کیفیت گوشت آن در سطح ملی شناخته شده و یکی از با ارزش‌ترین گوشت‌ها در بازار به شمار می‌رود. معمولاً بزغاله‌ها در سنین 25 تا 40 روزگی با وزن 6 تا 8 کیلوگرم و بازده لاشه 50 تا 55 درصد کشتار می‌شوند.کیفیت گوشت تولیدی در این بزها بسیار خوب است و وزن گوشت تولیدی بین 25 تا 50 کیلوگرم است .

تغذیه بز نژاد مورسیا گرانادا

قطعا کیفیت غذایی که بزها مصرف می نمایند برکیفیت گوشت و شیرشان بسیار تاثیر می گذارد .

بز نژاد مورسیا-گرانادا دارای ویژگی‌های برجسته‌ای است که آن را از سایر نژادها متمایز می‌کند. این نژاد به خاطر سازگاری فوق‌العاده‌اش با شرایط گرم و خشک، قادر به بهره‌برداری در مناطقی با منابع محدود خوراک است. در سیستم‌های صنعتی فشرده، روش‌های چرای کامل و سیستم‌های صنعتی باز و نیمه فشرده، عملکرد بسیار خوبی از خود نشان داده و سازگاری بی‌نظیری دارد.

از دیگر مزایای این نژاد، تطبیق‌پذیری عالی با ساعات طولانی راهپیمایی و مقاومت در برابر انواع استرس‌های محیطی است. این ویژگی‌ها باعث می‌شود که بز نژاد مورسیا-گرانادا حتی در شرایط سخت و کمبود منابع خوراک، توانایی تولید شیر بالا را حفظ کند. همچنین، مقاومت خوب این بزها در برابر بیماری‌های رایج، نقش مهمی در پایداری تولید مثل غیر فصلی دو منظوره (گوشت و شیر) ایفا می‌کند.

بز نژاد مورسیا-گرانادا به دلیل سازگاری با شرایط آب و هوایی گرم و خشک، در مناطقی مانند جنوب شرقی اسپانیا پرورش می‌یابند. تغذیه این بزها شامل یونجه، علف، غلات، پوره، کدو سبز رنده‌شده، سبزیجات ریشه‌ای، سبزیجات برگ‌دار، میوه‌ها و کلم است. حیوانات ۲ تا ۳ بار در روز آب‌دهی می‌شوند؛ در زمستان با آب گرم و در تابستان با آب خنک.

روش نگهداری این نژاد به‌صورت ترکیبی از چرا در مرتع و نگهداری در آغل است. در زمستان، بزها در آغل زندگی می‌کنند و با آغاز رشد علف‌ها، به مرتع منتقل می‌شوند و تا پاییز در آنجا می‌مانند. در زمستان، تغذیه آن‌ها مشابه گاوها بوده و شامل یونجه، کنسانتره، محصولات ریشه‌ای و سبزیجات است. علاوه بر این، شاخه‌های درختانی مانند بلوط، توس، خاکستر کوهی و فندق برای تغذیه آن‌ها برداشت و خشک می‌شود. این شاخه‌ها حاوی مقادیر زیادی ویتامین، پروتئین و فیبر هستند و بزها در هوای سرد با علاقه آن‌ها را مصرف می‌کنند.

بز مورسیا گرانادا دچار چه بیماری هایی میشوند

بز نژاد مورسیا-گرانادا به‌طور کلی در برابر بیماری‌های خاص مقاوم هستند؛ با این حال، اگر اصول نگهداری و مراقبت رعایت نشود، ممکن است به بیماری‌های عفونی و اختلالات متابولیکی دچار شوند. به عنوان مثال، رطوبت بالای بستر و کمبود تحرک می‌تواند منجر به بیماری‌های سم شود. همچنین، تغذیه نامناسب و شیردوشی غیراصولی ممکن است به مشکلات گوارشی، ورم پستان و عوارض پس از زایمان منجر گردد.

اگرچه بزهای مورسیا-گرانادا در روسیه به اندازه نژادهای شیری پیشرو مانند سانن رایج نیستند، اما به‌عنوان گنجینه ملی اسپانیا شناخته می‌شوند. این نژاد به دلیل تولید بالای شیر و کیفیت ممتاز آن، که در تهیه پنیرهای سخت معروف مورد استفاده قرار می‌گیرد، متمایز است.برای کسب اطلاعات بیشتر با گوسفند زنده کرج در ارتباط باشید.

سوالات متداول