بیماری ذات الریه در دام ها یکی از مشکلات رایج در دامداری است که می‌تواند به سرعت سلامت گله را به خطر بیندازد. ذات‌الریه یا پنومونی در واقع عفونت ریه‌هاست و بیشتر در فصول سرد و مرطوب سال شیوع پیدا می‌کند. این بیماری به دلیل عوامل مختلفی از جمله ویروس‌ها، باکتری‌ها (مثل پاستورلا مولتوسیدا)، و حتی شرایط محیطی نامناسب به وجود می‌آید. استرس، تغییرات ناگهانی دما، و تهویه ضعیف در آغل‌ها از جمله عواملی هستند که خطر ابتلا به ذات‌الریه را افزایش می‌دهند.
علائم بیماری ذات الریه در دام‌ها شامل سرفه‌های خشک و مداوم، تب، تنفس سریع و دشوار، و کاهش اشتها است. دام‌های مبتلا معمولاً بی‌حال میشوند و تمایلی به حرکت ندارند. اگر ذات‌الریه به موقع تشخیص داده نشود، می‌تواند باعث مرگ دام شود، به همین دلیل درمان سریع و موثر اهمیت زیادی دارد.
برای پیشگیری، واکسیناسیون منظم و بهبود شرایط نگهداری دام‌ها از جمله تهویه مناسب و کاهش استرس بسیار ضروری است. درمان این بیماری با آنتی‌بیوتیک‌ها و داروهای ضدالتهابی انجام می‌شود که باید توسط دامپزشک تجویز شود. به یاد داشته باشید، توجه به علائم اولیه و اقدام سریع می‌تواند جلوی شیوع بیشتر بیماری را بگیرد و سلامت گله را تضمین کند.
بیماری ذات الریه در دام ها از بیماری های رایج است.تمامی دام ها در ابتدای تولد تا دو الی سه ماهگی سیستم ایمنی بسیار ضعیفی دارند.معمولا دام هایی که به این بیماری مبتلا میشوند دارای سیستم ایمنی بسیار ضعیفی هستند.میکروب این بیماری می تواند از طریق باکتری ها، ویروس ها و پلاسماهای میکروبی و آلوده وارد بدن دام شود .
فهرست موضوعات
علائم بیماری ذات الریه در دام ها
۱. سرفه خشک و مداوم
یکی از اولین نشانه‌های بیماری ذات‌الریه در دام ها، سرفه‌های خشک است که دام به طور مداوم انجام می‌دهد. این سرفه‌ها به دلیل التهاب ریه‌ها و راه‌های هوایی رخ می‌دهند و معمولاً هنگام فعالیت یا هوای سرد بیشتر میشوند.
۲. تنفس سریع و دشوار
دام‌های مبتلا به ذات‌الریه دچار تنفس سطحی و سریع میشوند. تجمع مایع در ریه‌ها، فضای لازم برای تبادل هوا را محدود می‌کند و باعث می‌شود دام به سختی نفس بکشد. گاهی صدای خس‌خس نیز از سینه دام شنیده می‌شود.
۳. تب و لرزش بدن
بیماری ذات‌الریه معمولاً با تب بالا همراه است که نشان‌دهنده عفونت در بدن دام است. دمای بدن دام به طور غیرعادی افزایش می‌یابد و ممکن است لرزش و بی‌قراری در بدن دام مشاهده شود.
۴. کاهش اشتها و بی‌حالی
دام‌های بیمار معمولاً بی‌حال میشوند و تمایل به حرکت ندارند. کاهش اشتها نیز یکی از علائم بارز این بیماری است که به دلیل ضعف عمومی و مشکلات تنفسی ایجاد می‌شود. دام به دلیل کمبود انرژی، وزن خود را از دست می‌دهد.
۵. ترشحات بینی و چشم
در دام‌های مبتلا به ذات‌الریه، ترشحات چرکی و غلیظ از بینی و حتی چشم دیده می‌شود. این ترشحات به دلیل التهاب شدید دستگاه تنفسی و عفونت‌های باکتریایی ایجاد میشوند و می‌توانند نشانه‌ای از شدت بیماری باشند.تشخیص به موقع این علائم و اقدام سریع برای درمان می‌تواند جلوی گسترش بیماری را بگیرد و سلامت گله را حفظ کند.
کدام دام ها بیشتر در معرض ذات الریه قرار میگیرند
در بین دام‌ها، گاوها، گوسفندان و بزها همگی ممکن است به بیماری ذات‌الریه مبتلا شوند، اما هر کدام به دلایل مختلفی مستعد این بیماری هستند. گاوها به دلیل سیستم تنفسی حساس و محیط پرورش متراکم بیشتر در معرض ذات‌الریه قرار دارند. تجمع گرد و غبار، رطوبت بالا، و تهویه نامناسب در اصطبل‌ها می‌تواند به سرعت شرایط عفونی را تشدید کند. همچنین، استرس ناشی از حمل و نقل یا تغییرات ناگهانی دما می‌تواند مقاومت بدن گاو را کاهش دهد و زمینه‌ساز ابتلا به ذات‌الریه شود.
در مورد گوسفندان، این دام‌ها به خصوص بره‌های جوان و نژادهایی که در شرایط آب و هوایی سرد پرورش می‌یابند، بیشتر در معرض خطر هستند. تغییرات ناگهانی دما، بادهای سرد، و رطوبت زیاد می‌توانند سیستم ایمنی گوسفندان را ضعیف کرده و خطر ابتلا به ذات‌الریه را افزایش دهند. بره‌ها به دلیل سیستم ایمنی ناپایدار و حساس، مستعدتر از گوسفندان بالغ هستند.
بزها به طور کلی مقاومت بیشتری نسبت به گوسفندان دارند، اما در مناطقی که رطوبت بالاست یا در شرایط پرورش متراکم نگهداری میشوند، خطر ذات‌الریه بیشتر می‌شود. بزها به ویژه در محیط‌های مرطوب و بدون تهویه مناسب، به سرعت دچار مشکلات تنفسی میشوند. در نهایت، توجه به شرایط نگهداری، تهویه مناسب و کاهش استرس محیطی از عوامل کلیدی در جلوگیری از شیوع بیماری ذات‌الریه در دام ها است.
روش های درمان بیماری ذات الریه در دام ها کدامند
اگر دام، مثلاً گوسفند یا بز، علائمی مثل سرفه، تب بالا، یا تنفس سخت داره و مشکوک به ذات‌الریه هست، اولین کاری که باید انجام بدید اینه که سریعاً اون رو از گله جدا کنید. چرا؟ چون این بیماری می‌تونه خیلی راحت به بقیه دام‌ها سرایت کنه، مخصوصاً اگه محیط مرطوب و سرد باشه. بنابراین، بهتره دام بیمار رو به یه جای خشک و گرم ببرید تا ریه‌هاش بهتر نفس بکشه و خطر سرایت کم بشه.
حالا، برای درمان دارویی، معمولاً Naxcel و Nuflor دو تا از بهترین آنتی‌بیوتیک‌ها هستند که برای درمان ذات‌الریه در دام‌ها استفاده می‌شن. این داروها رو می‌تونید به زیرپوست دام، در قسمت گردن یا پشت پاها تزریق کنید. بهتره با دوز مناسب طبق دستور دامپزشک تزریق کنید، اما معمولاً Naxcel باید به مدت 3 تا 5 روز روزی یک بار تزریق بشه. Nuflor هم معمولاً هر 48 ساعت یک بار تجویز میشه.
رژیم درمانی برای دام‌های مبتلا
وقتی دام به ذات‌الریه مبتلا میشه، سیستم ایمنی بدنش ضعیف میشه و انرژی زیادی از دست میده. به همین خاطر، تغذیه مناسب یکی از مهم‌ترین بخش‌های درمان هست. رژیم غذایی دام باید شامل خوراک‌هایی باشه که گرم و انرژی‌زا باشن و به تقویت بدن دام کمک کنن. بهترین گزینه‌ها یونجه تازه، جو پخته‌شده و کاه مرغوب هستن. جو پخته به دلیل اینکه راحت هضم میشه و انرژی زیادی داره، به بازیابی سریع‌تر دام کمک می‌کنه. همچنین، می‌تونید از سبوس گندم هم استفاده کنید، چون فیبر بالایی داره و به هضم بهتر غذا کمک می‌کنه.
برای دام‌های ضعیف‌تر، می‌تونید از مکمل‌های پروتئینی مثل کنجاله سویا استفاده کنید. این مکمل‌ها پروتئین مورد نیاز برای ترمیم بافت‌های آسیب‌دیده ریه رو فراهم می‌کنن. به خاطر داشته باشید که باید دام‌ها رو به تدریج به این رژیم غذایی عادت بدید و از تغییرات ناگهانی پرهیز کنید. نقش دامپزشک اینجا خیلی مهمه؛ اون می‌تونه بر اساس وضعیت دام، رژیم غذایی مناسبی رو پیشنهاد بده و همچنین توصیه‌هایی درباره مکمل‌های ویتامینی و معدنی ارائه کنه.
الکترولیت درمانی برای دام‌های بیمار
الکترولیت‌ها شامل مواد معدنی مثل سدیم، پتاسیم و کلرید هستن که به تعادل آب و مواد معدنی در بدن دام کمک می‌کنن. وقتی دام به ذات‌الریه مبتلا میشه، اغلب دچار تب و تعریق میشه و به همین دلیل مقدار زیادی آب و الکترولیت از دست میده. الکترولیت درمانی به بازیابی این مواد از دست رفته کمک می‌کنه و از دهیدراسیون (کم‌آبی بدن) جلوگیری می‌کنه.
برای الکترولیت درمانی، می‌تونید پودر الکترولیت که در داروخانه‌های دامپزشکی موجوده رو در آب حل کنید و به دام بخورونید. ترکیب این محلول معمولاً شامل نمک، بیکربنات سدیم و قند هست که به جذب بهتر و سریع‌تر مواد معدنی کمک می‌کنه. اگر دام ضعیف‌تره و نمی‌تونه خودش آب بخوره، دامپزشک ممکنه تزریق زیرجلدی یا وریدی الکترولیت‌ها رو پیشنهاد بده تا سریع‌تر به بدن جذب بشن. این روش‌ها باعث می‌شن دام سریع‌تر قدرت و انرژی از دست رفته رو به دست بیاره.
در نهایت، نقش دامپزشک در کنترل بیماری ذات الریه در دام ها یک مرحله حیاتی هست. اون باید وضعیت دام رو بررسی کنه و تصمیم بگیره که چه نوع الکترولیتی و با چه دوزی مصرف بشه. مراقبت دقیق و درمان به موقع می‌تونه جلوی پیشرفت بیماری رو بگیره و دام‌ها رو سریع‌تر به بهبود میرسونه.
روش های متفاوتی وجود دارد که با رعایت آن ها می توان تا حد زیادی از ابتلای گاو و گوسفند زنده به این بیماری جلوگیری نمود :
1 – واکسیناسیون به موقع دام ها در زمان های مشخص شده
2 – دور نگه داشتن دام ها از سرمای بیش از حد و رطوبت
3 – درمان به موقع عفونت های ساده در دام ها
4 – توجه نمودن به تغذیه دام ها
5 – توجه کردن به هوای محیط از لحاظ دما و میزان رطوبت
6 – انجام اقدامات لازم برای بهداشت محیطی که دام در آن جا نگهداری می شود .
مرکز پخش دام زنده قائم در کرج، یکی از معتبرترین مراکز عرضه دام زنده است که با تکیه بر تیمی از بهترین دامپزشکان و کارشناسان متخصص در حوزه خرید، فروش و پرورش دام فعالیت می‌کند. این مرکز با ارائه دام‌های سالم و با کیفیت، از جمله گوسفند، بز و گاو، تلاش می‌کند تا نیاز مشتریان را با بهترین خدمات برآورده کند. در مرکز ما، کلیه دام‌ها زیر نظر دامپزشکان مجرب بررسی و معاینه میشوند تا سلامت و کیفیت آن‌ها تضمین شود. برای مشاوره و خرید دام زنده، می‌توانید با کارشناسان مرکز تماس بگیرید و بهترین گزینه را انتخاب کنید.
مرکز پخش گوسفند زنده قائم تمامی موارد بهداشتی دام ها را رعایت می کند تا دام ها به انواع بیماری ها مبتلا نشوند . در این صورت از مرگ و میر دام ها جلوگیری به عمل می آید و در آخر دامی که در اختیار مشتری قرار می گیرد، از سلامت کامل برخوردار است .
