یکی از مسائلی که دامداران باید به آن توجه نمایند، حفظ سلامت گله است . زیرا اگر به این موضوع اهمیت داده نشود و هر گونه سهل انگاری در رابطه با حفظ سلامت گله صورت گیرد، ممکن است که ضررهای هنگفتی به دامدار وارد شود .حفظ سلامت گله در دامداری به مجموعه‌ای از اقدامات و شرایطی اشاره دارد که برای حفظ و بهبود وضعیت سلامت و عملکرد حیوانات دامی انجام می‌شود.
فهرست موضوعات
اقدامات مناسب حفظ سلامت گله
تغذیه متناسب دام: ارائه تغذیه مناسب و تعادلی که حاوی تمامی عناصر غذایی مورد نیاز برای حیوانات باشد، از جمله اقدامات مهم در حفظ سلامت گله است.
ارائه آب تمیز و فراهم‌کردن شرایط بهداشتی: اطمینان از دسترسی حیوانات به آب تمیز و فراهم‌کردن شرایط بهداشتی مناسب در محیط زندگی آنها، از جمله مواردی است که می‌تواند به حفظ سلامت گله کمک کند.
پیشگیری و کنترل بیماری‌ها: برنامه‌ریزی منظم برای واکسیناسیون، دسترسی به درمان‌های پیشگیرانه و مداوم، و کنترل عوامل میکروبی و اپیدمیولوژیکی، از جمله اقداماتی هستند که می‌توانند در پیشگیری از بروز بیماری‌ها و حفظ سلامت گله موثر باشند.
مراقبت‌های ویژه در دوره‌های مهم: ارائه مراقبت‌های ویژه مانند تغذیه مناسب در دوره‌های بارداری، زایمان و شیردهی، از اقداماتی است که می‌تواند به حفظ و بهبود سلامت گله کمک کند.
مدیریت محیطی مطلوب: فراهم کردن محیط زیستی مناسب شامل ارتقاء کیفیت هوا، کنترل دما و رطوبت، و حفظ تمیزی و ضدعفونی محیط زندگی دام ها، نیز از اقدامات مهم در حفظ سلامت گله است.این اقدامات به طور کلی می‌توانند به حفظ سلامت و عملکرد بهینه گله در دامداری کمک کنند.
وجود تهویه مناسب
مکانی که گوسفند زنده کرج در آن جا نگهداری می گردد، باید دارای تهویه نور مناسب باشد . به خصوص در مورد گوسفندانی که در مناطق دارای آب و هوای گرم نگه داری می شوند، باید به این موضوع اهمیت بیش تری داد .
رعایت نمودن بهداشت در جایگاه نگهداری دام
طراحی آخور و آبشخور باید با تعداد دام ها همخوانی داشته باشد و تمامی دام ها باید به یک میزان از خوراک استفاده نمایند . همچنین باید مواد غذایی انبار شده فاقد فساد و کپک زدگی باشد . دامدار از ورود گربه، موش و پرندگان به محل نگهداری علوفه باید جلوگیری نماید .
رعایت کردن برنامه واکسیناسیون دام ها
واکسیناسیون جهت حفظ سلامت گله با توجه به نوع بیماری‌ها و شرایط محیطی متفاوت است. اما به طور کلی، واکسیناسیون باید براساس برنامه‌های پیشگیری از بیماری‌ها و روند بیماری‌ها توسط دامپزشک انجام شود. واکسیناسیون‌ها ممکن است به صورت دوره‌ای یا در مواقع خاص انجام شود.
واکسیناسیون اولیه: این روش به صورت دوره‌ای و بر اساس برنامه‌های زمانبندی شده توسط دامپزشک انجام می‌شود. معمولاً دامداران برنامه‌های واکسیناسیون روتین برای جلوگیری از بیماری‌های متداول مانند آنتروتوکسمی، برونکوپنومونی و جدایی بوسیله پوسیدگی را دنبال می‌کنند.
واکسیناسیون در شرایط ویژه: در برخی موارد خاص مانند شروع فصل پرورش گوسفندان، مهاجرت دام، یا ظهور بیماری‌های جدید، واکسیناسیون ممکن است در شرایط ویژه و بر اساس رویدادهای خاص انجام شود.
در هر صورت، تعیین زمان واکسیناسیون و نوع مورد نیاز بر اساس شرایط محیطی، نوع دام‌ها، ریسک بیماری‌ها و دستورالعمل‌های محلی صورت می‌گیرد. بهترین راه برای تعیین زمان واکسیناسیون و نوع واکسین‌های مورد نیاز، مشاوره با متخصص دامپزشکی است.
شرایط نگهداری محل دام چگونه باید باشد
شرایط نگهداری محل دام باید به گونه‌ای باشد که امکان ارائه محیطی سالم، ایمن و راحت برای دام‌ها فراهم شود. برخی از شرایط اساسی برای نگهداری محل دام عبارتند از:
فضای کافی: دام‌ها باید در فضایی مناسب و کافی نگهداری شوند تا احساس راحتی و آزادی داشته باشند. فضای کافی به دام‌ها امکان می‌دهد تا بتوانند بدون مشکلات حرکت کنند و از فضای خود برای استراحت و تغذیه استفاده کنند.
تهویه مناسب: برای حفظ سلامت گله محیط نگهداری دام باید دارای تهویه مناسب باشد تا دمای مناسبی را برای دام‌ها فراهم کند. در تابستان، اطمینان از وجود سیستم‌های خنک‌کننده و تهویه مناسب برای کنترل دما بسیار مهم است و در زمستان، امکان داشتن سیستم‌های گرمایشی مناسب از اهمیت بالایی برخوردار است.
بهداشت محیط: تمیزی و بهداشت محیط نگهداری بسیار اهمیت دارد. این شامل حفظ تمیزی زیرپایی، تخلیه به موقع کود و کنترل ترشحات دامی می‌شود که می‌تواند از انتقال بیماری‌ها جلوگیری کند.
امکان دسترسی به آب و غذا: دام‌ها باید به راحتی به آب تمیز و غذا دسترسی داشته باشند. تضمین امکانات مناسب تغذیه و آبیاری برای دام‌ها از اهمیت بالایی برخوردار است.
چرا باید از دام ها مراقبت کنیم
رفاه حیوانات: حیوانات نیز مانند انسان ها شایسته زندگی عاری از رنج و درد هستند. مراقبت از حیوانات تضمین می کند که آنها به نیازهای اولیه مانند غذا، آب، سرپناه و مراقبت های پزشکی دسترسی دارند، رفاه آنها را ارتقا می دهد و خطر رنج را کاهش می دهد.
اهمیت اقتصادی: بسیاری از مردم برای امرار معاش به حیوانات متکی هستند، مانند کشاورزان، دامداران و کسانی که در صنعت دامداری فعالیت می کنند. مراقبت صحیح از حیوانات به حفظ سلامت گله و بهره وری آنها کمک می کند و به ثبات اقتصادی این صنایع کمک می کند.
بهداشت عمومی: تضمین سلامت و رفاه حیوانات نیز به نفع سلامت انسان است. حیوانات سالم کمتر احتمال دارد بیماری را به انسان منتقل کنند و خطر ابتلا به بیماری های مشترک بین انسان و دام را کاهش می دهد. بعلاوه، حیواناتی که برای مصرف غذا بزرگ می شوند و به درستی از آنها مراقبت می شود، احتمال کمتری وجود دارد که دارای پاتوژن هایی باشند که می توانند محصولات غذایی را آلوده کنند.
پایداری محیطی: دام و سایر حیوانات نقش مهمی در اکوسیستم ها دارند. مدیریت و مراقبت صحیح از حیوانات می تواند به کاهش اثرات منفی زیست محیطی مرتبط با فعالیت هایی مانند چرای بی رویه، تخریب زیستگاه و آلودگی کمک کند.
شرایط نگهداری از گاو و گوسفند
شرایط نگهداری از گاو و گوسفند بسته به عواملی مانند آب و هوا، منابع موجود و شیوه های مدیریتی می تواند متفاوت باشد. به طور کلی، گاو و گوسفند به مراقبت های اولیه مشابه، از جمله دسترسی به غذا، آب، سرپناه و مراقبت های دامپزشکی نیاز دارند. با این حال، جنبه های خاصی از مراقبت از آنها ممکن است متفاوت باشد:
گاوها
اسکان: گاوها اغلب در مناطق بازتر و بزرگتر مانند مراتع یا مزرعه نگهداری می شوند، جایی که آنها فضایی برای حرکت آزادانه دارند.
تغذیه: گاوها عمدتاً چرنده هستند و نیاز به دسترسی به مراتع یا یونجه فراوان دارند. در برخی موارد، آنها همچنین ممکن است از غلات یا کنسانتره های مکمل تغذیه شوند.
آب: گاوها همیشه به آب تمیز و شیرین به ویژه در آب و هوای گرم نیاز دارند.
مراقبت های دامپزشکی: گاوها ممکن است برای حفظ سلامت خود به واکسیناسیون معمول، کرم زدایی و سایر درمان های دامپزشکی نیاز داشته باشند.
گوسفندان
اسکان: گوسفندها اغلب در مناطق کوچکتر و محصورتر مانند آغل یا انبار نگهداری می شوند، به ویژه در هنگام بره زایی یا در آب و هوای نامساعد.
تغذيه: گوسفندها مانند گاو چرنده هستند، اما در عادات چراي خود انتخابي ترند. آنها نیاز به دسترسی به مرتع یا یونجه و همچنین مکمل های معدنی دارند.
آب: گوسفندها نیز به آب تمیز نیاز دارند، اما ممکن است در مقایسه با گاو آب کمتری بنوشند.
مراقبت های دامپزشکی: گوسفندان ممکن است مانند گاو به واکسیناسیون های معمول و کرم زدایی نیاز داشته باشند، اما ممکن است در طول فصل بره زایی نیز به مراقبت های تخصصی نیاز داشته باشند.
از نظر اینکه کدام گونه شرایط بهتری دارد، می تواند به عوامل مختلفی مانند شیوه های مدیریتی کشاورز یا دامدار، در دسترس بودن منابع و نیازهای خاص حیوانات بستگی داشته باشد. هم گاو و هم گوسفند می‌توانند تحت مراقبت و مدیریت مناسب رشد کنند، اما در نهایت به فراهم کردن شرایط مناسب که نیازهای فردی آنها را برآورده می‌کند، ختم می‌شود.
روش های بررسی سلامت گله
باید علائم و ویژگی های ظاهری دام را بررسی نمود . برخی از این علائم می تواند سلامت یا بیماری دام را تایید نماید . از جمله ی این موارد می توان به موارد زیر اشاره نمود :
یعنی حتی الامکان دام های تازه خریداری شده را وارد گله نکنید . در صورت خرید گوسفند زنده جدید، ابتدا شرایط قرنطینه را برای آن فراهم نمایید .
چگونگی بررسی نمودن سلامت دام ها
تأمین غذا: گاو و گوسفند منابع اصلی تأمین غذایی برای انسان‌ها هستند. آنها گوشت و شیر ارزشمندی را فراهم می‌کنند که برای تغذیه انسان‌ها حائز اهمیت است.
معیشت اقتصادی: دامداری گاو و گوسفند منابع ارزشمندی را برای معیشت میلیون‌ها نفر در سراسر جهان فراهم می‌کند. دامداران از طریق پرورش گاو و گوسفند، درآمدی مطلوب برای خود و خانواده‌هایشان فراهم می‌کنند.
پوشاک و پشم: گوسفند به دلیل پشمی که تولید می‌کند، می‌تواند به عنوان منبع اصلی برای تولید پوشاک و فرش مورد استفاده قرار گیرد.
حمل و نقل: گاوها به عنوان حیوانات کاری برای حمل و نقل کالا و افراد نیز بکار می‌روند.
کود ارگانیک: کود حیوانی که از گاو و گوسفند به دست می‌آید، منبعی غنی از عناصر غذایی است که به کشاورزان کمک می‌کند تا خاک را تقویت کنند و بازدهی محصولات را افزایش دهند.
مساعدت در کشاورزی: دام‌ها می‌توانند به کشاورزان در کارهای مختلفی کمک کنند، از جمله اراضی کشاورزی را تولید کنند و کودی را فراهم کنند.در کل، گاو و گوسفند دو حیواناتی هستند که به انسان‌ها در جوانب مختلف زندگی کمک می‌کنند.
